Ekstruzja pasz

Firma Farmet produkuje cały szereg ekstruderów ślimakowych obejmujących szeroki zakres wydajności oraz możliwych zastosowań. Ekstrudery te można zestawiać w linie do ekstruzji z całkowita wydajnością zależną od liczby i typu zastosowanych ekstruderów. Na wydajność i zdolność opracowania (ekstrudowania) różnych rodzajów materiałów można ponadto wyraźnie wpływać poprzez mechaniczną obróbkę wstępną materiałów (kruszenie, śrutowanie) oraz dodanie wody, ewentualnie poprzez bezpośredni wtrysk pary.

Mianem EKSTRUZJI oznaczane są procesy obejmujące zgniatanie, podgrzanie materiału przy podwyższonym ciśnieniu, a następnie przeciskanie materiału przez szczelinę w celu uzyskania materiału przygotowanego pod względem mechanicznym i termicznym. Ekstruzja często nazywana jest metodą „HTST“ (High Temperature Short Time), ponieważ chodzi o krótkotrwałe oddziaływanie wysokiej temperatury.

W dziedzinie produkcji pasz technologia ekstruzji stosowana jest w celu:

• poprawienia właściwości paszy dzięki obróbce mechanicznej i termicznej w ekstruderze
• formowania paszy poprzez przeciśnięcie jej przez matrycę (granule, pellety).

Zastosowanie ekstruzji przynosi następujące korzyści:

• rozdrobnienie mechaniczne: uzyskanie bardzo drobnej struktury łatwiejszej do strawienia. W czasie ekpansji na wylocie z ekstrudera naruszana jest wewnętrzna struktura materiału, ułatwia się trawienie, a jednocześnie zwiększa się zewnętrzna powierzchnia paszy, co upraszcza transfer substancji odżywczych w układzie trawiennym.
• przetworzenie (denaturacja) białek: krótkotrwałe podgrzanie do temperatury ponad 100 °C przy jednoczesnym działaniu ciśnienia wewnątrz ekstrudera powoduje bardzo efektywne przetworzenie (ugotowanie, denaturację) białek, a tym samym podniesienie wartości energetycznej paszy.
• dezaktywacja surowych enzymów
• radykalne obniżenie zawartości substancji antyodżywczych oraz naturalnych toksyn: ekstruzja bardzo skutecznie eliminuje cały szereg substancji antyodżywczych. Na przykład podczas ekstruzji soi radykalnie obniżane są wartości aktywności ureazy. Na potrzeby odżywania zwierząt monogastrycznych bardzo pozytywnym efektem jest redukcja zawartości inhibitora trypsyny.
• sterylizacja: temperatura oraz ciśnienie w ekstruderze wytępiają bakterie, pleśnie oraz inne niepożądane organizmy i szkodniki. Tworzenie się pleśni i związana z nimi produkcja mikotoksyn zostają zatrzymane, dzięki czemu przedłużona zostaje zdolność przechowalnicza.
• kleikowanie (żelatynizacja) skrobi: skrobia jest częstym i istotnym składnikiem paszy. W czasie ekstruzji skrobie i cukry złożone rozkładają się na proste, co poprawia strawność paszy.
• homogenizacja i możliwość formowania: w ekstruderze dochodzi do zmieszania wszystkich składników paszy. Poprzez przeciskanie przez matrycę można formować różne kształty paszy (znajduje to zastosowanie np. na potrzeby karm dla psów i innych zwierzaków domowych). Warunkiem formowania i zachowania kształtu jest skład ekstrudatu z wystarczającą zawartością substancji łączących (najczęściej skrobia).